ვთქვათ გვაქვს განტოლება: f(x) = 0
მიღებული გვაქვს ისეთი [a, b] სეგმენტი, სადაც f(x) უწყვეტია და ფუნქცია სეგმენტის ბოლოში იღებს სხვადასხვა ნიშნის მნიშვნელობებს:
f(a)*f(b)<0
ბოლცანო-კოშის თეორემიდან გამომდინარეობს, რომ ამ განტოლებას გააჩნია ამონახსნი [a, b] შუალედზე. ზოგადობის შეუზღუდავად დავუშვათ, რომ ამ შუალედზე მხოლოდ ერთი ფესვია: α.
ვიზუალურად რომ კარკად დავინახოთ, გვაქვს მომზადებული სურათი. ფუნქციას მიახლოებით ექნება შემდეგი სახეებიდან ერთ-ერთი:
უნდა შეინიშნოს, რომ სულაც არ არის აუცილებელი ფუნქცია იყოს მონოტონური (ან მხოლოდ ზრდადი ან მხოლოდ კლებადი) [a, b] შუალედზე.
შუაზე გაყოფის მეთოდის პრინციპი
[a, b] სეგმენტს ვყოფთ შუაზე. ვთქვათ, C არის შუაწერტილი: c = (a+b) / 2
ვპოულობთ f(x) მნიშვნელობას c წერტილში. თუ f(c) = 0, მაშინ ცხადია, რომ α = c და გვიპოვია განტოლების ფესვი.
თუმცა, თუ , მაშინ ვიცით, რომ ფესვი მოთავსებული იქნება ან [a, b] ანდა [b, c] შუალედზე.
ვამოწმებთ ფუქნციის მნიშვნელობის ნიშნებს ამ შუალედების ბოლოებზე:
f(c)*f(t) < 0
თუ t = a, მაშინ ფესვი მოთავსებულია [a, c] შუალედში, ხოლო თუ t = b, მაშინ ის მოთავსებულია [b, c] შუალედში.
მერე ვყოვთ ახალ მიღებულ შუალედს ორად და ვამუშავებთ ზემოთაღნიშნული ალგორითმთ და ა.შ. სანამ არ მივიღებთ ჩვენთვის დამაქმაყოფილებელი სიზუსტის პასუხს.
მათემათიკის მხარეს რომ გავუხვიოთ, ჩვენ მივიღებთ ერთმანეთში ჩალაგებულ [a_n, b_n] სეგმენტთა სიმრავლეს, რომელთ სიგრძე მიისწრაფის ნულისკენ.
სრულდება პირობები:
1.
2.
3. , როცა
და
თავმოყრილ სეგმენტთა პრინციპის (ბოლცანო-ვაიერშტრასის თეორემა– რუს.) თანახმად ერთმანეთში ჩალაგებულ სეგმეტთა სიმრავლეს, რომელთ სიგრძე ნულსიკენ მიისწრაფის აქვს ერთადერთი *საერთო* გადაკვეთის წერტილი.
ანუ ერთადერთი წერტილი ეკუთვნის ყველა ამ სეგმენტის თანაკვეთას… ეს კი იქნება ჩვენი განტოლების ფესვი 😉
MATLAB კოდი, თუ ვინმეს დააინტერესებს იხილეთ ieeetsu.ge-ს ფორუმზე